5 punktów, na które warto zwrócić uwagę przy starcie projektu IT w 2026

W ostatnich latach obserwujemy istotną zmianę w tworzeniu oprogramowania - narzędzia oparte na sztucznej inteligencji zaczynają zastępować pewne manualne etapy kodowania, automatyzować testy, wspierać przeglądy kodu i pisanie dokumentacji. Przykładowo, raporty Deloitte wskazują, że generatywne AI staje się integralną częścią cyklu SDLC (software development lifecycle). Dlatego, jako klient zamawiający oprogramowanie, masz dziś wyjątkową okazję - możesz wymagać od wykonawcy korzystania z nowoczesnych narzędzi AI oraz najnowszych praktyk i czerpać korzyści w postaci korzystniejszej wyceny lub krótszego czasu realizacji. Ale musisz też wiedzieć, na co patrzeć. Dzisiaj opiszę pięć kluczowych punktów na które zwróć uwagę podczas przeglądania dokumentów ofertowych.

1. Sprawdź, czy wykonawca rzeczywiście stosuje AI w procesie

Jeśli zamawiasz oprogramowanie w 2026 roku, jednym z istotnych kryteriów wyboru wykonawcy jest to, jak i czy w ogóle wykorzystuje narzędzia AI.

• Zapytaj: „Czy używacie np. kodowania wspieranego AI, narzędzi do analizy wymagań opartych na LLM-ach, automatycznych recenzji kodu wspomaganych przez AI?”

• Poproś o konkretne przykłady: który element projektu był przyspieszony dzięki AI, o ile realnie?

• Zwróć uwagę na język – jeśli wykonawca mówi tylko ogólnikowo „tak używamy AI” albo „używamy modern tools”, ale nie potrafi pokazać mechanizmu ani wpływu - może chodzić tylko o marketing.

• Dlaczego to ważne: raport Deloitte wskazuje, że choć AI w software development zyskuje, to wiele firm nadal nie ma procesów i knowhow pozwalających zapewnić jakość przy jego stosowaniu.

• Dla Ciebie jako klienta to przewaga negocjacyjna: jeśli wykonawca faktycznie korzysta z AI, może być w stanie realizować szybciej lub taniej - warto to uwzględnić w rozmowie o wycenie.

Podsumowanie punktu 1: Nie wystarczy deklaracja - wymagaj konkretów. Zrób krótką checklistę pytań (użycie AI, zakres, wpływ na harmonogram/cenę) i traktuj ją jako element due-diligence.

2. Porównuj wyceny i negocjuj z perspektywy AI

Kiedy masz kilka ofert od software­housów - zwróć uwagę nie tylko na koszt godzinowy czy liczbę osób w zespole, ale także jaką efektywność może dać AI i jak to zostało uwzględnione w wycenie.

• Zadaj pytania:

  • „Czy w projekcie uwzględniono potencjalny skrót czasu realizacji dzięki AI? Jeśli tak - o ile?”

  • „Czy pewne zadania (np. generowanie kodu szablonowego, testy jednostkowe, dokumentacja) będą wspierane przez AI i czy to obniża koszt?”

  • „Jeśli wykonujecie pracę tradycyjnie (ręcznie) - dlaczego? Czy to Wasza świadoma decyzja?”

• Negocjacyjny aspekt: jeśli wykonawca deklaruje użycie AI, to mógłby być w stanie zaoferować niższy koszt albo lepszy zakres w tej samej cenie. Nawet jeśli początkowa oferta wygląda jak standardowa - warto sygnalizować, że oczekujesz korzyści wynikających z efektywności AI.

• Uwaga: nie każda firma automatycznie zaoferuje niższą cenę tylko dlatego, że używa AI. Ale klient świadomy może uzyskać lepsze warunki.

• Zwróć uwagę, czy oferta zawiera jasne założenia: czy wykonawca deklaruje, które zadania zleci AI. Im bardziej konkretne, tym lepiej.

Podsumowanie punktu 2: Wycena to nie tylko stawka godzinowa - to także efektywność procesu. Wymuszaj transparentność co do wpływu AI i wykorzystaj to w negocjacjach.

3. Kontrola jakości, testy i dług techniczny - szczególnie gdy AI wchodzi do gry

Korzystanie AI w kodowaniu i testach niesie ze sobą realne korzyści - ale także ryzyka. Jako klient musisz upewnić się, że wykonawca ma mechanizmy kontrolne i procesy jakościowe, bo inaczej łatwo przepłacić lub dostać produkt trudny w utrzymaniu.

• Zwróć uwagę na te elementy procesu wykonawcy:

  • Przeglądy kodu (code review) – czy kod generowany przy współpracy AI przechodzi także ręczną weryfikację?

  • Automatyczne testy – jednostkowe, integracyjne, regresyjne - czy są generowane lub wspomagane AI?

  • Analiza bezpieczeństwa i podatności - generatywne AI może wprowadzać wzorce z internetu, które zawierają błędy lub luki. Deloitte wskazuje, że zarządzanie ryzykiem AI w tworzeniu oprogramowania jest kluczowe.

• Zwróć uwagę na utrzymanie kodu i potencjalny dług techniczny: AI-generowany kod czasami powiela wzorce zamiast je optymalizować, co może prowadzić do zwiększonego kosztu utrzymania.

• Pytanie dla wykonawcy: „Jak wygląda plan utrzymania kodu, jaki jest poziom refaktoryzacji, czy stosujecie standardy DRY/clean code w kontekście kodu AI-generowanego?”

• Dla klienta: warto upewnić się, że umowa przewiduje jakość kodu, wskaźniki jakości i ew. konsekwencje (np. dopuszczalne defekty, SLA, poprawki) - nie tylko termin i funkcjonalność.

• Korzyść: jeśli wykonawca już stosuje AI i ma wdrożone procesy jakościowe, to jesteś mniej narażony na problemy po wdrożeniu, a koszty operacyjne mogą być niższe.

Podsumowanie punktu 3: Użycie AI to plus - ale tylko jeśli wykonawca ma solidny proces kontroli jakości. Nie wystarczy „wynieśliśmy AI” - sprawdź jak wygląda nadzór nad kodem, testami i utrzymaniem.

4. Zwróć uwagę na doświadczenie wykonawcy z AI i jego rzeczywisty wpływ

Nie każdy software house, który mówi, że używa AI, robi to równie skutecznie. Różnice robią w szczegółach - zarówno w zakresie technologii, jak i w kulturze pracy.

• Poproś o konkretne przypadki użycia: „W jakim projekcie użyliście AI, jakie były efekty (termin, koszt, funkcjonalność)?” Czy wykonawca przeszedł od “pilotów AI” do “produkcyjnych zastosowań AI”? BCG wskazuje, że wiele firm utknęło na etapie pilotów i nie osiąga wartości z AI.

• Zweryfikuj kompetencje: Czy zespół ma osoby odpowiedzialne za AI, prompt engineerów, specjalistów od integracji AI w procesie SDLC? Czy wykonawca mówi o „przypadkach, gdzie AI wygenerowało część kodu, testów, dokumentacji” - czy jest to wyłącznie marketing?

• Uwaga: sam fakt użycia AI nie gwarantuje niższej ceny ani lepszej jakości - liczy się jak jest użyte, na jakim etapie i z jaką skalą.

• Dla klienta: wybieraj wykonawcę, który nie tylko zna narzędzia (np. GitHub Copilot, Cursor, modele językowe), ale ma proces wdrożenia AI, mierzy efektywność i może to Ci uzasadnić.

Podsumowanie punktu 4: Rzeczywista kompetencja AI - to nie slogan, tylko mierzalne efekty. Pytaj o doświadczenie, dowody i skalę zastosowań.

5. Negocjuj kontrakt i zakres projektu z wykorzystaniem AI - i ustal wskaźniki sukcesu

Wspólnie z wykonawcą ustalcie nie tylko funkcjonalności i harmonogram, ale również jak AI ma wpłynąć na proces, jakie są wskaźniki efektywności oraz co stanie się, jeśli AI nie przyniesie oczekiwanych skrótów kosztów/terminu.

• Ustal zakres: w ofercie może być warto wskazać, które etapy będą wspierane AI (np. generowanie kodu, testy automatyczne, analiza wymagań.czas integracji).

• Mechanizm korekty: jeśli AI okaże się mniej efektywne niż zakładano - co wtedy? Można zastrzec, że cena zostanie skorygowana i niektóre zadania zostaną przeniesione na zasoby ludzkie.

• Zwróć uwagę na elastyczność: proces AI-generowania kodu może zmieniać się w trakcie projektu - ustal wcześniej, jak będą wyglądały zmiany w harmonogramie i budżecie jeśli np. AI-asystent nie poradzi sobie z konkretnym fragmentem i trzeba będzie kontynuować tradycyjnie.

• Uważaj na ukryte koszty: np. jeśli AI wygeneruje kod, ale potem konieczne będzie dużo poprawek lub refaktoryzacja, to czas i koszty mogą wzrosnąć. Upewnij się, że umowa obejmuje utrzymanie i poprawki – nie tylko pierwsze wdrożenie.

Podsumowanie punktu 5: Traktuj AI jako jeden z elementów projektu - ustal zakres, wskaźniki i mechanizmy kompensacyjne, by Twoje interesy były zabezpieczone.

Podsumowanie

Reasumując: czy warto zamawiać oprogramowanie z wykorzystaniem AI? Tak zdecydowanie warto rozważyć partnera, który świadomie i skutecznie włącza AI w procesy wytwarzania oprogramowania. Dla klienta oznacza to potencjalnie niższy koszt, krótszy czas realizacji, być może lepszą jakość - ale tylko pod warunkiem, że wykonawca robi to profesjonalnie, a nie tylko deklaratywnie.

Wybierając software-house, pamiętaj: nie chodzi tylko o „czy używacie AI”, ale jak, w których obszarach, i z jakim skutkiem. Jako zamawiający masz przewagę – możesz formułować pytania, wymagać jasnych odpowiedzi, porównywać wyceny z perspektywy efektywności AI oraz włączać te kryteria do kontraktu. W efekcie - możesz otrzymać oprogramowanie szybciej, taniej, bez kompromisu jakościowego.

Na koniec jeszcze motto: „Przyszłość kodowania to partnerstwo ludzi z AI, gdzie każdy wnosi swoje mocne strony.” Teraz do Ciebie należy zdecydować, czy Twój wykonawca jest partnerem gotowym na to partnerstwo.

Jeśli Twoja organizacja planuje nowy produkt, modernizację systemu lub wdrożenie generatywnego AI - mogę wesprzeć Cię w ocenie ofert software house’ów, nadzorze technicznym i strategii wdrożenia AI w procesach wytwórczych. Pracuję z zarządami, product ownerami i liderami technologicznymi, pomagając im skracać czas projektów i optymalizować budżety dzięki nowym narzędziom AI.

Jeśli chcesz - mogę przygotować dla Ciebie dostępny szablon zapytania ofertowego (RFP) lub listę pytań dla software-housów dot. AI, gotową do wysłania klientom Twojej marki.